Chìa khóa lựa chọn nguồn tôm giống
Tôm giống là yếu tố quan trọng để có vụ nuôi thành công.
Trong nuôi tôm, con giống đóng vai trò hết sức quan trọng, bởi chất lượng con giống là một trong những điều kiện để nuôi tôm thành công. Dưới đây là một số khuyến cáo giúp người nuôi có thêm cơ sở để lựa chọn tôm giống.
Trại tôm giống phù hợp
1. Giấy phép sản xuất là điều kiện bắt buộc đối với một trại sản xuất tôm giống. Quy mô, vốn đầu tư và danh tiếng là những yếu tố quyết định đối với việc lựa chọn trại tôm giống.
2. Không chọn tôm giống được vận chuyển từ trang trại này sang trang trại khác vì những con tôm giống như vậy có khả năng bị nhiễm bệnh thứ cấp, có thể làm giảm tỷ lệ sống.
3. Tuy nhiên, đừng chạy theo một thương hiệu hoặc trang trại duy nhất một cách mù quáng. Trang trại nào cũng có tôm giống tốt cũng như tôm giống xấu. Trang trại phổ biến nhất cũng có những nhược điểm riêng, chẳng hạn như cho tôm bố mẹ sinh sản nhiều lần, làm tăng khả năng nhiễm bệnh.
4. Kiểm tra sơ bộ tôm giống. Thương lượng với chủ trại và quyết định số ao, ngày thả giống, độ mặn và kích cỡ tôm giống. Quan sát trạng thái tôm sống trong nước. Nếu chất lượng tôm giống không đạt yêu cầu thì nên bỏ và cân nhắc lựa chọn khác.
Điều tra quy trình sản xuất giống
1. Tôm bố mẹ phải to, khỏe mạnh và tốt nhất là nhập từ các nước sản xuất tôm giống uy tín. Tôm giống đầu dòng lai tạo với tôm bố mẹ chất lượng cao nhập khẩu có nhiều ưu điểm như sinh trưởng nhanh, tỷ lệ sống cao, có thể sinh trưởng thành tôm cỡ lớn, kích thước đồng đều, năng suất sản xuất cao. Ngược lại, tôm bố mẹ địa phương nhỏ và thường xảy ra vấn đề giao phối cận huyết. Do đó, tôm giống được lai tạo với tôm bố mẹ địa phương không phải là lựa chọn được ưu tiên.
2. Cần kiểm soát tốt nhiệt độ nước để nuôi tôm giống. Tôm giống phát triển nhanh hơn trong môi trường nước có nhiệt độ trong khoảng thích hợp từ 30-32oC. Không chọn tôm giống ở vùng nước có nhiệt độ cao hơn 32oC vì tôm giống sẽ lớn nhanh nhưng sức khỏe lại kém.
3. Chu kỳ nuôi tôm giống nên trong khoảng 20 ngày, lượng thức ăn và tốc độ tăng trưởng của tôm giống có thể bất thường nếu chu kỳ nuôi quá dài hoặc quá ngắn.
4. Tỷ lệ sống của một lô tôm giống đủ cao để đảm bảo chất lượng tôm giống tốt.
5. Thức ăn của tôm giống bao gồm luân trùng và artemia. Sử dụng thức ăn chất lượng tốt khi nuôi tôm giống để đảm bảo sức khỏe và tỷ lệ sống.
Kiểm tra sức khỏe và sức sống của tôm giống
1. Trước hết cần quan sát gan của tôm giống. Quan sát màu sắc của tôm giống trong cả ao. Nếu trong lô tôm giống có hai màu trở lên thì chứng tỏ gan tôm giống không đạt chất lượng. Quan sát màu gan của tôm giống nhỏ nhất, nếu không thấy gan có màu đỏ là tôm giống đạt chất lượng. Đó là lý do tại sao một số trang trại thích sử dụng thức ăn có màu đỏ, có thể che được bệnh gan của tôm giống.
2. Đối với tôm giống 0,8-1cm, đường ruột của nó phải dày và đen (đường ruột rõ ràng đến đuôi). Nếu có thức ăn trong dạ dày nhưng không có phân trong đường ruột thì tôm giống đó có khả năng bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi chất lượng nước và có thể bị nhiễm mầm bệnh.
3. Sức sống là tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá chất lượng tôm giống. Nếu tôm giống còn sống và khỏe mạnh, chúng sẽ nằm trên thành gáo nước, sau khi vớt bằng gáo nước (không nên để quá nhiều tôm giống trong gáo), lắc gáo nước và làm cho nước xoáy trong gáo. Tôm giống tốt sẽ tách ra ngay sau khi tập trung vào tâm rồi nằm trên thành gáo nước sau khi vượt qua sức cản của dòng nước.
Trong ao, tôm giống có sức sống khác nhau được phân bố ở nhiều vị trí khác nhau.
Thường thì tôm giống tốt tập trung ở thành hoặc dưới đáy ao, những con tôm giống trôi theo dòng nước khá yếu. Đối với một số trại nuôi ngoài trời, ao nuôi tôm được che bằng bạt, chỉ chừa một khe hẹp để ánh sáng mặt trời chiếu vào. Do có tính ưa quang nên tôm giống có sức sống tốt sẽ tập trung ở khu vực có ánh sáng mặt trời chiếu tới và nên lấy tôm từ những khu vực đó.
4. Quan sát bọt trên mặt nước trong ao. Nếu phần lớn bọt có màu trắng và trong suốt cho thấy nước trong và không còn xác thức ăn thừa, chứng tỏ chất lượng tôm giống tốt. Nếu bọt có màu đỏ, hãy kiểm tra xem có bị nhiễm bẩn quá nhiều trên thành không. Sự ô nhiễm có thể do cho ăn quá nhiều. Ngửi nếu có mùi hôi thì tôm giống có thể bị nhiễm độc.
5. Một ngày trước khi lấy tôm giống từ trại, đến trại, tắt đèn chiếu sáng và để ao tôm trong bóng tối ít nhất 15 phút. Quan sát xem có các điểm sáng trong ao trong 2 phút. Nếu có các điểm sáng, chứng tỏ có vi khuẩn phát quang, là nguyên nhân chính gây ra EMS (Hội chứng tử vong sớm). Tỷ lệ sống sót sẽ ít hơn 10% nếu có vi khuẩn đó trong nước.
Phương pháp đơn giản để đánh giá chất lượng tôm giống
1. Chuẩn bị một chậu nước biển sạch và cho 100-200 con tôm giống vào chậu. Khuấy nước từ từ để tạo thành dòng nước và khi dòng nước chảy chậm lại, quan sát sự phân bố của tôm giống. Những con tôm giống dưới đáy hoặc gần thành bồn là tôm giống tốt còn những tôm giống trôi theo dòng nước là tôm giống không đạt chất lượng.
2. Thử cho tôm giống vào nước nuôi tôm. Sau một ngày, tỷ lệ sống của tôm giống tốt phải trên 95%.
Keys to Shrimp Seed Selection by Nancy Yang, Lachance